Wil jij goed communiceren met jouw Poolse zakenpartners, werknemers of buren?

Vertalen en tolken is een enorme verantwoordelijkheid. Elk foutje kan gevaarlijk zijn en enorme consequenties hebben, ook financieel.

Als tolk/vertaler moet je niet alleen een grote woordenschat hebben, en direct snel kunnen schakelen tussen de beide talen, maar je moet ook een brede kennis hebben over uiteenlopende zaken.

Als je voor de politie of de rechtbank tolkt moet je ook verschillen tussen de Poolse en Nederlandse wetgeving kennen. En die zijn soms opmerkelijk.

Tijdens een gesprek, verhoor of rechtszitting is er simpel geen ruimte voor gissen of raden, je moet de woorden gewoon weten en direct omzetten. En als je het niet weet dan val je heel snel door de mand. Je blijft zoeken naar woorden, stamelen en hakkelen, wat direct door iedereen wordt opgemerkt. Het is geen fijn gevoel als alle ogen op je gericht zijn en je uit je woorden niet kan komen. Meestal ben je de enige in het gezelschap die beide talen goed beheerst, maar je mag iemands woorden niet verkeerd weergeven. Elk gesprek heeft een opbouw, en je kan niet iets anders zeggen, want dat komt toch op een gegeven moment uit.

Als je teksten vertaalt merk je pas hoe belangrijk de juiste spelling en interpunctie zijn. Een kommaatje kan al een enorm verschil maken.

 “Schiet op, kinderen”≠ “Schiet op kinderen”.

Het is essentieel dat je een goed geschreven en gereviseerd brontekst krijgt. En ik moet zeggen dat het niet voor iedereen zo vanzelfsprekend is om goede bronteksten te leveren, helaas. Sommige teksten zijn zo lastig om te lezen, omdat ze onjuistheden in de woordenschat, typefouten en diverse andere fouten bevatten. Zulke teksten vertalen is een kweling. En om te vertalen moet je de tekst eerst kunnen begrijpen. En om te tolken moet je de spreker heel goed kunnen verstaan.

Als tolk/vertaler heb je, net als de dokter of de rechter ook beroepsgeheim, wat natuurlijk logisch is. Je krijgt documenten te zien die heel veel persoonlijke gegevens bevatten en gevoelige informatie. De tolk weet vaak eerder dan het brede publiek wat er gaat komen: een nieuw product, een nieuwe dienst, berichtgeving over dubbele moord in de wijk (waarover de pers nog geen enkele informatie heeft), de arrestatie van het kopstuk van een grote internationale smokkelbende...

Voorbeelden vanuit de praktijk helpen om beter te begrijpen hoe belangrijk de rol van een tolk is. Ik heb al meerdere keren meegemaakt dat mensen die de vreemde taal “een beetje kennen” vonden dat ze een tolk alleen nodig hebben voor “moeilijke” woorden en begrippen.

Of dat zo is, merk je al in het begin van het gesprek.

"Behandelaar: Ik zie dat u gespannen op de bank zit.

 Client: Nee, nee, ik ben niet bang.”

"Werkgever: Kun je vrijdag wat langer blijven?

Weknemer: Ik vrij vrijdag."

Of soms aan het einde:

“Rechter - na een 3 uur durende procedure en de einduitspraak met mooie opvoedkundige elementen: “Neemt u die boodschap ter harte?”

Verdachte: “Neeee! Zeker niet!”.