Wat betekent het Poolse werkwoord "załatwić"?

Sommige talen hebben woorden die lastig te vertalen zijn naar andere talen, en al zeker zijn niet te vertalen met een woord.

Zo’n woord in het#Pools, dat je nauwelijks kan vertalen naar het Nederlands, is het werkwoord “załatwić”. Het is zo'n typisch universeel fascinerend Pools woordje, met zo veel betekenissen. Er bestaat geen handig en eenduidig equivalent in de Nederlandse taal, die beknopt “załatwić” kan uitdrukken. Załatwić hoort bij de Poolse manier van leven en werken.

Afhankelijk van de context kun je załatwić in het Nederlands uitdrukken per o.a. afhandelen, afdoen, afwerken, afwikkelen, bedisselen, fiksen, regelen, verrichten enz.

Załatwić bevat in zich het bijvoeglijk naamwoord „łatwy”, wat betekent makkelijk. Załatwić stamt dan ook van łatwy, wat erop kan wijzen dat onze voorouders zagen vroeger de verschillende dingen waarmee ze te maken hadden, als iets moeilijks, die je makkelijker moest maken; “załatwić” om ermee te kunnen omgaan en om ermee te kunnen leven.
Tegenwoordig is het woord załatwić allang ver weg verwijderd van de associatie met łatwy.

Załatwić, betekent: ervoor zorgen - met alle middelen en mensen die je ter beschikking hebt - dat alles in orde komt.

Je kan verschillende dingen załatwić: sprawę (een zaak), pracę (een baan), coś z kimś (iets overeenkomen met iemand, bv. met een politieagent zodat hij je de boete niet geeft. Ik vraag het me af of iemand ooit op dat idee in Nederland zou komen.), klienta (een klant in de winkel bedienen), pacjenta (een patiënt bij de balie doorverwijzen), sprawunki (even snel kleine taken of werkzaamheden uitvoeren). Je kan ook iemand (kogoś) załatwić, maar dat is al een hele drastische oplossing, want "załatwić kogoś" betekent iemand doden, van het leven beroven.
Men kan ook jezelf załatwić, "załatwić się" betekent ook in een moeilijke situatie terechtkomen door eigen toedoen. "Załatwić się" is jezelf schaden of benadelen, zichzelf in een lastige situatie manoeuvreren, en dan hoor je "ale się załatwiłeś!".

Ga er vanuit dat als jouw Poolse medewerker “załatwię to” zegt, dan wordt het echt geregeld. Al moet ie op zijn kop gaan staan! Stanąć na głowie (letterlijk: op zijn kop gaan staan) is ook zo’n Poolse figuurlijke uitdrukking die letterlijk nauwelijks te begrijpen is. Het doet aan acrobatiek denken, maar de Poolse “op zijn kop gaan staan” betekent erg je best doen, er alles aan doen dat dingen goed geregeld worden, er alles op alles zetten om je doel te bereiken.

“Załatwię to” betekent ik los het op, ik zorg wel dat alles in orde komt.

Werkwoord załatwić, eigenlijk załatwić się heeft in de Poolse taal ook een fysiologische betekenis. Het betekent zijn behoefte doen (naar het toilet gaat), wat het leven ook gemakkelijker en lichter maakt, toch?
Niet voor niets zowel in het Pools, als in het Nederlands een synoniem voor de WC “gemak” (wygódka) is.

Meer vertalingen Nederlands-Pools vind je op nlpl.nl