Wat betekent de Poolse uitdrukking "lepszy rydz niż nic"?

Er is een Pools woordje dat heel erg op het Nederlands woordje lijkt en ook hetzelfde betekent, en dat is “nic”, “niets” dus.

Een van de gezegden met ”nic” in het Pools die op een eenvoudige manier een belangrijke levenswaarheid overbrengt is "lepszy rydz niż nic" letterlijk vertaald “beter huttentut dan niets”. De symboliek van de “rydz” (huttentut, dederzaad) verwijst naar iets kleins, maar waardevols in zijn soort. Al denken veel mensen dat “rydz” in de uitdrukking naar
een paddenstoel verwijst - de smakelijke melkzwam.

De uitdrukking "lepszy rydz niż nic" wordt gebruikt wanneer men wil benadrukken dat zelfs een kleine winst of een halfslachtig succes beter is dan helemaal niets. Het wordt vaak gebruikt om onszelf of anderen te troosten en te laten zien dat zelfs kleine prestaties het waard zijn om gewaardeerd te worden.

Er bestaan soortgelijke gezegden in andere talen, wat de universaliteit van deze gedachte onderstreept. In het Nederlands is er ook een equivalent voor „beter een vogel in de hand dan tien in de lucht”.

Het woordje „nic” wordt ook mooi vertegenwoordigd in de Poolse dichtkunst.

✔️ Szymborska:

„Nic dwa razy / Niets Tweemaal”

Nic dwa razy się nie zdarza / Niets gebeurt tweemaal en niets
i nie zdarzy.”                        / zal tweemaal gebeuren.”

En Bolesław Leśmian, die veel over “nietsheid” schreef.

✔️ Leśmian (uit de collectie Łąka)
“Co w mgłach czyni żagiel na głębinie?
Nic prócz tego, że żegluje.
A co wiosna w zielonej dolinie?
Nie prócz tego, że wiosnuje.”
---
„Wat doet in de diepte het zeil in de mist?
Niets, behalve zeilen.
En wat doet de lente in het groene dal?
Niets, behalve lenten.

✔️“Śmiercie”

„Blada jesteś, jak to słońce w zimie -
Kędy dom twój i jak ci na imię?

Dom mój stoi na ziemi uboczu,
A na imię nic nie mam, prócz oczu.
Nic w tych oczach nie mam, prócz wieczoru”
---
“Jij bent bleek, als de zon in de winter –
Waar is je huis en hoe is je naam?
Mijn huis staat aan de rand van de aarde,
En als naam heb ik niets dan mijn ogen.
In die ogen heb ik niets dan avond”

✔️„Szewczyk”,

„W szyciu nic nie ma, oprócz szycia,
Więc szyjmy, póki starczy siły!
W życiu nic nie ma, oprócz życia,
Więc żyjmy aż po kres mogiły!”
---
“In het naaien is niets dan het naaien,
Dus laten wij naaien, zolang wij bestaan.
In het leven is niets dan het leven,
Dus laten wij leven, tot alles vergaat.”

✔️„Dziewczyna”

„Lecz poza murem - nic i nic! Ni żywej duszy, ni Dziewczyny!
Niczyich oczu ani ust! I niczyjego w kwiatach losu!
Bo to był głos i tylko - głos, i nic nie było oprócz głosu!
Nic - tylko płacz i żal i mrok i niewiadomość i zatrata!”
---
„Maar buiten de muur – niets en niets!
Geen levende ziel, geen Meisje!
Geen ogen van iemand, geen mond!
En geen lot in bloemen van iemand!
Want dat was een stem en slechts – een stem,
En niets was er behalve die stem!”
Niets – slechts gehuil en pijn en duister”.

enz.