Op 1 augustus 1944 begon de Opstand van Warschau.

81 jaar geleden is de grootste en meest bloedige veldslag die door de Polen tijdens de Tweede Wereldoorlog werd uitgevochten begonnen - de Opstand van Warschau.

De Opstand van Warschau was de grootste stedelijke veldslag in de geschiedenis van Polen.

In 1944, op het moment dat de Sovjet-troepen Warschau naderden, heeft de commandant van het ondergrondse Binnenlandse Leger (Armia Krajowa, AK), generaal Tadeusz “Bór” Komorowski, besloten om op 1 augustus om 17.00 uur een opstand tegen de Duitse bezetter te beginnen.

Het doel van deze gewapende actie was om de Duitsers uit de Poolse hoofdstad te verdrijven en de macht in Warschau over te nemen, om zo tegenover het vanuit het oosten oprukkende Rode Leger op te treden als gastheer en vertegenwoordiger van de wettige autoriteiten van de Republiek Polen.

Er werd van uitgegaan dat het gevecht 4-5 dagen zal duren. De heroïsche strijd van de goed georganiseerde, maar slecht bewapende opstandelingen (soldaten en burgers) duurde echter uiteindelijk 63 dagen. Minder dan 10 procent van alle opstandelingen was bewapend met vuurwapens. De Duitsers beschikten over alle soorten wapens, inclusief pantserwapens en artillerie.

Poolse padvinders (Szare Szeregi) namen actief deel aan de Opstand van Warschau. Ze vochten niet alleen met wapens in de hand, maar werkten ook als hospikken en organiseerden de Padvinderspost. Deze begon op 6 augustus te functioneren.

Van groot belang voor de opstandelingen was het rioleringsstelsel van Warschau. Via de ondergrondse kanalen werden burgers en soldaten geëvacueerd, hinderlagen op de Duitsers uitgevoerd en werd post vervoerd.

Tijdens de Opstand van Warschau bleef er naar verluidt slechts één koe in heel Warschau over. Het was een koe met een ‘speciale bedoeling’. Dankzij de koe waren pasgeborenen en zuigelingen verzekerd van melk. Helaas hebben veel baby’s de hoogste prijs betaald en zijn omgekomen onder het puin van het gebombardeerde en later gesloopte Warschau.

De capitulatie vond plaats op 2 oktober 1944. Enkele honderdduizenden overlevende inwoners werden naar het doorgangskamp in Pruszków gebracht. In de puinhopen van Warszawa bleven de lichamen van ongeveer 150.000 gedode burgers en 10.000 soldaten achter. 5000 opstandelingen raakten gewond en 7000 werden als vermist opgegeven.

Tot op de dag van vandaag wordt er gediscussieerd over de zin van deze opstand. Er werd geen enkel militair of politiek doel bereikt. De crème de la crème van de Poolse jeugd en intelligentsia hebben het leven gelaten. Aan het einde van de oorlog lag 85 procent van de stad in puin. Een aanzienlijk deel van de schatten van de nationale cultuur is onherstelbaar vernietigd of geroofd.

Het offer van de opstand had echter een enorme invloed op het latere verzet tegen de sovjetisering van Polen.

Op 31 juli 2004 werd het indrukwekkend Museum van de Opstand van Warschau geopend in Warschau.