De vrouwelijke vorm van beroepen en functies in de Poolse taal.

In de Poolse taal bestaat een begrip: “feminatyw = feminativum”, dat is een vrouwelijke vorm van beroepenen functies afgeleid van mannelijke namen met achtervoegsels die “vrouwelijke uitgangen” worden genoemd.

Het veranderen van een morfologisch kenmerk van een woord is een bekend fenomeen ook in de Nederlandse taal. Het wordt movering genoemd, en in het Engels gender marking.

Vaak gebruikt worden bijvoorbeeld:

directeur – directrice (in het Pools: dyrektor – dyrektorka)
boer – boerin (rolnik – rolniczka)
kapper – kapster (fryzjer – fryzjerka)
zanger -zangeres (piosenkarz – piosenkarka)

Maar in het Nederlands bestaat geen vrouwelijke vorm van minister. Tenminste ik heb nog nergens de benaming “ministerin Faber” gezien.

In Polen wordt nu hard aan gewerkt om ons aan de vrouwelijke vorm van minister “ministra” te laten wennen. Misschien omdat in de huidige Poolse ministerraad naast 17 mannelijke ministers, 10 vrouwelijke ministers zitten

De Raad van de Poolse taal heeft verklaard dat de vorm “mevrouw minister” taalkundig correct is. En naar mijn idee is dat gewoon voldoende.

Bovendien bestaat al in de Poolse taal een manier om het geslacht van een persoon die een bepaald beroep uitoefent te benadrukken, door een voorzetsel toe te voegen of door de woorden in een zin te vervoegen. Vormen als "ten inżynier" en "ta inżynier", "ten minister" en"ta minister", "ten psycholog" en "ta psycholog" duiden het geslacht van bedoelde persoon aan.

Het geeft een reden dat de meeste vrouwelijke vormen van namen van beroepen en titels tot nu toe niet algemeen gebruikt werden in het Pools. Sommige vrouwelijke vormen van zelfstandige naamwoorden hebben nu al een hele andere betekenis:
szoferka ( van chauffeur) is een bestuurderscabine
kolarka (van wielrenner) is een racefiets
premiera (van minister-president) is een première, de eerste uitvoering van een film of theater.
pilotka (van piloot) is een pet

Gaan de van bovenaf opgelegde vrouwelijke vormen van beroepen en functies en het gebruik daarvan de gelijkheid van vrouwen in de uitoefening van beroepen en functies bevorderen? Gaat de situatie van vrouwen veranderen doordat we de zichtbaarheid van vrouwen in taal en teksten vergroten. Ik betwijfel het.

Alhoewel de discussie over de feminitieven al 100 jaar duurt staan taalkundigen tegenwoordig wat positiever tegenover het fenomeen vrouwelijke zelfstandige naamwoorden in Polen. De taal is veranderd, de situatie is veranderd. Gelukkig erkennen taalkundigen ook dat het recht om vrouwelijke namen te gebruiken aan de sprekers moet worden overgelaten. De Poolse taal is al genoeg gecompliceerd.